In 2030 heeft 1 op de 4 werknemers last van burn-out

Als we niets veranderen aan de manier waarop we werk organiseren, zal in 2030 een kwart van de werkenden minder kunnen werken door stress- en overbelasting. Dat zegt hoogleraar Willem van Rhenen, stressexpert bij de Arbo Unie.

Steeds meer Nederlandse werknemers heeft last van burn-out klachten. De TNO heeft burn-out daarom al uitgeroepen tot volksziekte nummer 1. Op dit moment al zijn er meer dan 1,2 werknemers met vermoeidheidsklachten. Als we niet snel iets doen zal over iets meer dan 10 jaar een kwart van de werknemers thuiszitten of minder inzetbaar zijn.

Van Rhenen is hoogleraar aan de Nyenrode Universiteit en als stressexpert en bedrijfsarts verbonden aan de Arbo Unie. Hij ziet in diverse sectoren zijn voorspellingen al werkelijkheid worden. “20% Van het onderwijspersoneel heeft last van burn-outklachten. In de zorg staat de teller al op de 25%. Ook onder jongeren heeft bijna 1 op de 4 jongeren last van stress- en burn-out.”

In diverse sectoren is deze voorspelling nu al werkelijkheid

De grote arbeidstekorten in Nederland zorgen op dit moment ook voor een negatieve spiraal, legt Van Rhenen uit. “Wanneer er mensen uitvallen door burn-out en de werkdruk was toch al hoog, dan moeten de overgebleven werknemers nog meer werk verzetten. Dat zorgt weer voor nieuwe burn-outgevallen.”

Niet alles burn-out noemen

Annemarie Kars, arbeidsdeskundige bij Percuris herkent de problematiek, maar plaatst ook enkele kanttekeningen. “Burn-out is een serieus probleem in onze maatschappij, maar we moeten oppassen dat we niet alles een burn-out noemen. Wij zien vaak dat mensen die burn-out worden en uitvallen in werkelijkheid te maken hebben met een optelsom van factoren die ook je ook los van elkaar zou kunnen bekijken en oplossen.”

Volgens Kars is de overeenkomst vaak dat mensen de regie over hun functioneren kwijt zijn. Zij hebben het gevoel “geleefd” te worden, zowel op hun werk als ook in hun thuissituatie. Wat zij nodig hebben is praktische handvatten om de regie op hun eigen functioneren weer terug te nemen.

Burn-out is ook gewoon een optelsom van losse factoren.

Kars: “Het medicaliseren van burn-out helpt dan niet altijd: van thuiszitten wordt niemand beter. Bij Percuris is onze re-integratiefilosofie juist dat “gewoon doen werkt”. Juist door zo snel mogelijk voorzichtig weer aan de slag te gaan, kunnen mensen de regie over het eigen functioneren terugpakken.”

Meer dan werkdruk alleen

Hoogleraar Van Rhenen vindt het hoog tijd voor maatregelen die burn-out klachten voorkomen kunnen.

“Je moet je dan niet blindstaren op de werkdruk an sich. Draai het eens om: kijk eens waar mensen energie van krijgen. Kun je een werkdag zo inrichten dat mensen dergelijke taken voldoende uitvoeren, zodat ze ook energie overhebben voor de pittige, minder prettige taken?”

Van Rhenen onderscheid drie universele basisbehoeften waaraan alle werkenden behoefte hebben: autonomie, verbondenheid en bekwaamheid. Ontbreekt een van de drie dan gaat het vaak mis.

Autonomie, verbondenheid en bekwaamheid helpen burn-out te voorkomen

Verzuimpreventie

Ook Kars vindt dat het voorkomen van burn-out klachten zinniger is dan het inzetten van een duur re-integratietraject wanneer mensen al uitgevallen zijn.

“Werkgevers zouden veel meer moeten doen aan verzuimpreventie. Uiteindelijk is dat voordeliger en ook een teken van goed werkgeverschap. Het preventief inzetten van een goede arbeidsdeskundige kan veel ellende besparen.”