De Participatiewet en de gevolgen voor gemeentes
Om de uitkeringen te betalen krijgen de gemeentes met de komst van de Participatiewet jaarlijks een vast budget. Gemeentes worden op die manier zelf verantwoordelijk voor een financieel tekort of besparing. Dit vormt een prikkel voor gemeentes om het aantal mensen dat een Participatiewet uitkering ontvangt zo laag mogelijk te houden.
Naast het budget om de uitkeringen te betalen krijgen de gemeenten een gebundeld re-integratiebudget waarin de budgetten bestemd voor de Wwb, de Wsw en de Wajong, (deels) worden samengevoegd.
Nieuw beschut
Gemeentes worden verantwoordelijk gesteld voor het begeleiden en ondersteunen van jonggehandicapten naar werk. Gemeenten kunnen hierin gebruik maken van de voorziening nieuw beschut. Ook komt uit het inkomensdeel Wwbbudget beschikbaar om de loonkostensubsidie uit te keren aan werkgevers.
Er zullen gekoppeld aan de 35 arbeidsmarktregio’s werkbedrijven worden opgericht. Hierin zullen gemeenten in samenwerking met werkgevers en werknemers, proberen zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking in reguliere bedrijven aan een werkplek te helpen. De werkbedrijven gaan zoveel mogelijk aansluiten op de al bestaande samenwerkingsverbanden, en zullen niet de huidige sociale werkplaatsen vervangen.
In het sociaal akkoord is ook vastgesteld dat er extra banen moeten worden gecreëerd. In 2025 zal dit moeten gaan om in totaal 125.000 banen, waarvan 25.000 voor rekening van de overheid vallen. Hoe deze banengarantie over de verschillende arbeidsmarktregio’s verdeelt zullen gaan worden is nog niet bekend. Op dit moment is de verwachting dat eerst 2014 (waarin 5000 extra arbeidsplaatsen vrij zouden komen) en 2015 worden gemonitord, en aan de hand daarvan de quotumwet en eventuele sancties voor het niet nakomen hiervan worden vastgesteld.
Er zal vanaf 1 januari geen instroom meer plaatsvinden in de Wsw. Er blijft echter wel een doelgroep voor een dergelijke voorziening bestaan. Verwacht wordt dat de nieuwe stroom aan arbeidsgehandicapten die voorheen in de Wsw zouden komen, in twee groepen worden opgesplitst: een deel valt onder de nieuwe voorziening beschut werk (naar verwachting eenderde van deze groep), een ander deel komt terecht bij een reguliere werkgever met ondersteuning op de werkplek (bijvoorbeeld door aanpassingen op de werkplek of loonkostensubsidie) Er is beloofd aan de Tweede Kamer dat er landelijk 30.000 plekken komen voor de voorziening nieuw beschut werk. Per medewerker in deze voorziening ontvangt de gemeente een bepaald budget.
Met de invoering kunnen alleen de mensen die duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn nog in de Wajong terecht komen. De rest van de mensen zal door het UWV worden begeleidt naar werk. Het zittend bestand van de Wajong wordt daarnaast herkeurd. Ook de deze geherindiceerde Wajongers met arbeidsvermogen uit deze groep zullen onder verantwoordelijkheid van de gemeentes gaan vallen. Landelijk zal het hier gaan om een groep van 65.000 mensen die tussen 2015 en 2018 van de UWV zullen overgaan naar de gemeentes.
